1. ดอกครบส่วน (Complete flower) หมายถึง ดอกไม้ที่มีส่วนประกอบครบทุกส่วนคือมีกลีบเลี้ยงกลีบดอก เกสรตัวผู้ และเกสรตัวเมีย เรียงตามลำดับจากชั้นนอกสุดเข้าไปยังชั้นในสุด เช่น ดอกแพงพวย ดอกการเวก ดอกชงโค ดอกผักบุ้ง เป็นต้น
2. ดอกไม่ครบส่วน (Incomplete flower) หมายถึง ดอกไม้ที่มีส่วนประกอบไม่ครบ ทุกส่วน ซึ่งอาจจะมีส่วนประกอบส่วนใดส่วนหนึ่งขาดหายไป เช่น ดอกตำลึง ดอกแตงกวา ดอกบวบ ดอกข้าวโพด เป็นต้น

ตัวอย่างดอกสมบูรณ์เพศ

ดอกไม้บางชนิดมีเกสรเพียงอย่างใดอย่างหนึ่งเท่านั้นซึ่งเรียกว่า ดอกไม่สมบูรณ์เพศเช่นดอกบวบ ดอกฟักทอง ดอกตำลึง เป็นต้น ดอกที่มีแต่เกสรตัวผู้รียกว่า ดอกตัวผู้และดอกที่มีแต่เกสรตัวเมียเรียกว่า ดอกตัวเมีย

ตัวอย่างของดอกไม่สมบูรณ์เพศ

ดอกไม้บางชนิดไม่มีกลีบดอก เช่น ดอกหน้าวัว ดอกคริสต์มาส บางชนิดมีกลีบดอก